TER APEL – Na drie jaar voorbereiding is vandaag de Landschapsbiografie van Westerwolde, een rijk geïllustreerd en wetenschappelijk verantwoord publieksboek van meer dan zeshonderd pagina’s verschenen. Dit boek neemt de lezer mee in de ontstaansgeschiedenis, de kwaliteiten en de toekomstmogelijkheden van het Westerwoldse landschap.
Op 11 juli 2018 was de officiële start van het ambitieuze boekproject van de Landschapsbiografie
van Westerwolde. Dragende partijen waren de gemeente Westerwolde en het Kenniscentrum Landschap
van de Rijksuniversiteit Groningen. Gesteund door een groot aantal maatschappelijke organisaties en
financiers verzamelden zij een team van maar liefst dertig onderzoekers en schrijvers die in een periode van
drie jaar elk hun eigen deel van de biografie schreven. Bijzonder was niet alleen dat hierbij verschillende
vakgebieden samenwerkten, maar ook dat wetenschappers en lokale amateuronderzoekers samen optrokken. Samen met fotografen, dronefotografen, tekenaars, zoals Geert Schreuder, en vormgever Frans de Vries maakten zij een boek dat zonder overdrijving het meest uitgebreide en complete landschapsboek is dat tot dusverre in Nederland is verschenen. Het boek is uitgegeven door Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum.
Vanmorgen werd in Hotel Boschhuis het boek gepresenteerd. Jochem Abbes begon zijn introductie met de uitspraak van de Griekse wijsgeer Heraclitus: Panta Rhei, wat letterlijk betekent: “Alles is in beweging”. Deze spreuk is o.a. te vinden op een boerderij in Over den Dijk, Sellingen. De spreuk duidt goed op het landschap van Westerwolde wat in de loop der jaren erg is veranderd en blijft veranderen.
Het idee om een Landschapsbiografie van Westerwolde te maken is geboren bij de presentatie van de landschapsbiografie van de Drentsche Aa. Eerder, in 1946, was als proefschrift van Jan Engel Muntinga ook al een beknopte versie verschenen. In de jaren 80/90 bracht het Hesse Fonds ook een biografie uit. Nu 30 jaar later ligt er een boek met nieuwe kennis en inzichten over het gebied Westerwolde klaar.
Het boek werd vanmorgen door Gedeputeerde Henk Staghouwer en Jaap Velema, Voorzitter Gebiedscommissie Westerwolde en burgemeester van de gemeente Westerwolde, in ontvangst genomen. Ook werd het boek uitgereikt aan afgevaardigden van: de gemeente Westerwolde, gemeente Stadskanaal, Provincie Groningen, Staatsbosbeheer, Waterschap Hunze en Aa’s, Het Hesse Fonds, Natuurmonumenten, Het Groninger Landschap en Stichting Monumenten Westerwolde.
Het boek is verdeeld in 14 hoofdstukken over 612 pagina’s en bevat meer dan 1.000 illustraties. De heer Staghouwer noemde het vijf kilo zware boek een “flinke stoeptegel”, met een schat aan informatie over het landschap, de cultuur en de ontstaanshistorie van Westerwolde. Ook wordt de natuur in Westerwolde behandeld, staan er verhalen in die verteld zijn door inwoners van de streek, bevat het een atlas met historische kaarten en is er een hoofdstuk dat gewijd is aan de landschapsschilderkunst van onder anderen De Ploeg.
Na de presentatie namen drie personen die een bijdrage aan het boek hebben geleverd de aanwezigen mee in een beknopte versie van het hoofdstuk wat zij hebben geschreven. Dit waren Anja Verbers over de aardkunde van Westerwolde, Jan Bakker over de planten en dieren in onze streek en archeoloog Henny Groenendijk. Helaas moest Theo Spek, hoogleraar Landschapsgeschiedenis en hoofd van het Kenniscentrum Landschap aan de Rijksuniversiteit Groningen, wegens ziekte verstek laten gaan.
Na de lunch maakten de genodigden per bus excursies naar de Westeresch in Veele, Smeerling en Metbroekbos, de Stelmakerij in Sellingen, de boerderij van Wijbelingh in Weende, Ter Wupping, het Klooster in Ter Apel, de Runde en Ter Borg.
De Landschapsbiografie van Westerwolde is mede mogelijk gemaakt door de Rijksuniversiteit
Groningen, gemeente Stadskanaal, Provincie Groningen, Staatsbosbeheer, Waterschap Hunze en Aa’s, Het
Groninger Landschap, Natuurmonumenten, Stichting Gebroeders Hesse Fonds, Wageningen University &
Research, Stichting Monumenten Westerwolde en de gemeente Westerwolde.
Foto’s: Jan en Catharina Glazenburg
