GRONINGEN – De kans dat er een ongeval in een kerncentrale gebeurt is heel klein. Maar als het gebeurt, horen jodiumtabletten direct bij de hand te zijn. Veel mensen, in het bijzonder zwangere vrouwen en gezinnen met kinderen jonger dan vier jaar, hebben nu nog geen preventieve jodiumtabletten in huis. Ook weten ze niet dat dit eigenlijk nodig is. GroenLinks wil dat de Minister ingrijpt en stelt Kamervragen.
Bij een ongeval in een kerncentrale kunnen radioactieve stoffen vrijkomen die zich verspreiden via de lucht. Een van die stoffen is radioactief jodium. Radioactief jodium kan door inademing in het lichaam terechtkomen en door de schildklier worden opgenomen. Dit kan op de langere termijn schildklierkanker veroorzaken bij jonge mensen. Door op het juiste tijdstip jodiumtabletten in te nemen, raakt de schildklier verzadigd met stabiel jodium, dat ongevaarlijk is. De schildklier neemt dan minder radioactief jodium op, waardoor de kans afneemt om schildklierkanker te ontwikkelen.
De kans op schildklierkanker geldt in het bijzonder voor mensen van 40 jaar en jonger die in een gebied wonen binnen een straal van 20 kilometer van een kerncentrale en voor kinderen tot 18 jaar en zwangere vrouwen die maximaal 100 kilometer van een kerncentrale wonen. Het gaat om de gebieden rondom de Nederlandse kerncentrale Borssele, de Belgische kerncentrales Doel en Tihange en de Duitse kerncentrale in Lingen.
Voor Drenthe en Overijssel geldt dat alle inwoners van de provincie binnen een straal van 100 km van de kerncentrale van het Duitse Lingen vallen. Ook veel inwoners van Groningen en Gelderland wonen in het risicogebied ten opzichte van het Duitse Lingen.
In 2010-2015 is er in Nederland een campagne geweest om zwangere vrouwen en kinderen tot 18 jaar te bereiken met preventieve jodiumtabletten in geval van een kernongeval in een straal rondom 20 kilometer van kerncentrales. In 2017 is de Nederlandse campagne uitgebreid naar het gebied met een straal van 100 kilometer. Omdat de houdbaarheidsdatum van de tabletten die tussen 2010 en 2015 zijn gedistribueerd verloopt, worden de tabletten via de gemeenten op dit moment opnieuw verspreid. De Tweede Kamer is 7 juni 2021 hierover per brief geïnformeerd door Minister van Ark.
Voor de inwoners in het gebied met een straal van tussen de 20 en 100 kilometer geldt dit niet; de houdbaarheidsdatum van de in 2017 verstrekte tabletten is in 2026. Echter zwangere vrouwen en nieuwe inwoners in dit gebied met jonge kinderen zijn niet structureel geïnformeerd om jodiumtabletten zelf in huis te halen. Veel vrouwen en gezinnen met kinderen jonger dan vier jaar zijn zich dus niet bewust van het risico en de eventuele preventieve maatregelen bij een ongeval in een kerncentrale. Wel kunnen ze zelf op zoek gaan naar informatie. De ervaring leert echter dat heel veel mensen en juist ook zwangere vrouwen niets weten over het preventieve beleid. Er wordt hierover bij de geboorteaangifte of bij de verkoop van een zwangerschapstest geen informatie. Op de vaak door zwangere vrouwen bezochte websites en apps van bijvoorbeeld de jeugdgezondheidszorg staat het ook niet vermeld.
De GroenLinks fractie van de Tweede Kamer heeft in overleg met de Drentse GroenLinks fractievoorzitter Elke Slagt-Tichelman aan de Minister vragen gesteld en een oproep gedaan om zwangere vrouwen en gezinnen met kinderen goed en structureel te informeren. En daarbij bijvoorbeeld gemeenten, verloskundigen en ziekenhuizen mee te nemen in een continu distributieprogramma. Elke Slagt-Tichelman, verloskundige en fractievoorzitter GroenLinks Drenthe vindt kernenergie geen goede optie omdat naast de medische risico’s bij een ongeval ook een groot risico aanwezig is voor dieren en het milieu.
Ingezonden