Bestuur Stichting Vesting Oudeschans: Er is nogal wat aan de hand in Oudeschans

Foto: Koos Boertjens (noordinbeeld.nl)

OUDESCHANS – Hieronder leest u een door het bestuur van de Stichting Vesting Oudeschans ingezonden artikel met als titel: Er is nogal wat aan de hand in Oudeschans.

Het overgrote deel van de inwoners van Oudeschans is trots én zuinig op de eeuwenoude vesting waarin zij wonen. Dat blijkt onder andere uit de oprichting van de Energie Coöperatie Oudeschans. Omdat Oudeschans sinds 1991 bij ministerieel besluit de status beschermd dorpsgezicht geniet mogen er in de vesting geen zonnepanelen op particuliere daken geplaatst worden. Daarom namen een paar inwoners het initiatief om de Energie Coöperatie Oudeschans op te richten. Vorige week zaterdag werd het zonnedak, waarin 18 Oudeschansker huishoudens en de Stichting Vesting Oudeschans participeren, op het dak van één van de stallen van de familie Wijnbergen in Koudehoek geopend. Het collectieve zonnedak is het eerste lokale zonnepanelenproject in de gemeente Westerwolde dat door inwoners mede gefinancierd is en waarbij zij zelf delen in de opbrengst.

De compassie die de inwoners met het dorp hebben, blijkt ook uit de dorpsparticipatie-dag die afgelopen zaterdag plaatsvond. Het hele dorp werd, door bijna de helft van de inwoners, schoongemaakt. Onkruid werd verwijderd, langs de drie toegangswegen werd het zwerfvuil opgeruimd en onder ander straatnaambordjes, verkeersborden, lantaarnpalen, de speeltoestellen in het speeltuintje en het Vestingmuseum werden afgesopt. De vesting ziet er weer uit om door een ringetje te halen!

Gezien het bovenstaande is het ontwerpbestemmingsplan ‘Oudeschans, Dijkwal 1 & 2’ voor 84,3% van de volwassenen die binnen de vesting woonachtig zijn extra bedreigend.

De Stichting Vesting Oudeschans maakt zich reeds sinds de oprichting in 1976, samen met de gemeente, sterk voor het behoud van Oudeschans als waardevol cultuurhistorisch monument. Dit geldt zowel voor het deel dat als beschermd dorpsgezicht is aangewezen, als het daar buiten gelegen deel, dat tot de vesting behoort. Tot op heden heeft de Stichting Vesting Oudeschans in de gemeente Bellingwedde, sinds 2018 de gemeente Westerwolde, altijd een goede partner gevonden om de gezamenlijke doelstelling te verwezenlijken. Laat dat zo blijven!

In het, in 1991, door de Minister van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur en de Minister van Volksgezondheid, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer aanwijzingsbesluit tot beschermd dorpsgezicht staat ‘dat het dorp Oudeschans zich als een duidelijk herkenningspunt manifesteert in het omringende, zeer open en grootschalig landschap’ en ‘dat het gebied mitsdien een beeld oplevert dat van algemeen belang is vanwege zijn schoonheid en zijn ruimtelijke structurele samenhang.’ Laat ook dat zo blijven!

Als de raadleden van de gemeente Westerwolde op 10 november 2021 voor het ontwerpbestemmingsplan ‘Oudeschans, Dijkwal 1 & 2’ zullen stemmen, wat bijna niet voor te stellen is, zal er aan de rand van de in 1593 aangelegde vesting een welhaast industrieel complex van 165 meter breed, ruim 65 meter diep, met de werkvloer erbij zelfs ruim 95 meter diep, en een nokhoogte van ongeveer 15 meter verrijzen.

Laat het, zoals degene die namens zestig inwoners van Oudeschans op de gemeentelijke hoorzitting op 23 augustus vertelde, héél duidelijk zijn dat helemaal niemand in Oudeschans Maatschap de Winter geen herbouw van de door brand verloren gegane boerderij gunt. De boerderij die overigens op de nominatie stond om te worden gesloopt. Natuurlijk moet wat verloren is gegaan, passend binnen het beschermd dorpsgezicht, herbouwd kunnen worden.

Het plan van de maatschap behelst niet alleen de bouw van nog eens twee loodsen tegen de rand van Oudeschans maar ook de aanleg van een eigen weg. Is het een goed idee om de weg aan te leggen door het maatschap? Wie betaalt, bepaalt en dus scheert de weg, volgens de bij de Stichting Vesting Oudeschans bekende plannen, rakelings langs de vesting.

Laat het ook héél duidelijk zijn dat er een nieuwe weg moet komen. Dat had in 2012-2013 bij de eerste uitbreiding en de daarmee gepaard gaande toegenomen verkeersdruk reeds moeten gebeuren. Toen nam de gemeente, hoewel ze destijds had toegezegd een rondweg aan te willen leggen, haar verantwoordelijkheid al niet.

Wethouder Bart Huizing (PvdA) vindt minder verkeer door Oudeschans belangrijk. Daar zijn de inwoners van Oudeschans het helemaal mee eens, maar niet wanneer de geplande weg gebruikt wordt als ruil- en pressiemiddel om het voorgenomen enorme complex te kunnen realiseren. Als de loodsen niet gebouwd mogen worden, dan komt de weg er ook niet, zo stelden de broers De Winter in januari 2021. Met de beoogde ligging van de door de maatschap gefinancierde eigen weg is Oudeschans overigens slechts ten dele geholpen: het lost niets op wat betreft het overige (zware) verkeer dat Oudeschans misbruikt als sluiproute.

Keer op keer doet Maatschap de Winter voorkomen dat overheden en ook bestuurders van de Stichting Vesting Oudeschans zo goed mogelijk werden geïnformeerd en dat er positieve reacties werden verkregen. Op 7 april jongstleden vond er, in het gemeentehuis in Wedde, een meer-partijen overleg plaats. Het overleg tussen de burgemeester, de wethouder, Maatschap de Winter, de werkgroep ‘Hetplanschuurt’ en de Stichting Vesting Oudeschans werd door de burgemeester dusdanig strak geregisseerd dat er geen enkele interactie, laat staan een dialoog mogelijk was. Door de strakke regie die de burgermeester voerde was het overigens geen overleg en al helemaal geen gesprek, het was helaas een uitwisseling van standpunten. Tijdens dit “overleg”, waarvan we het verslag kortgeleden ontvingen, sprak de toenmalige voorzitter van de Stichting Vesting Oudeschans zich overduidelijk en hartstochtelijk uit tegen de voorgenomen bouwplannen van Maatschap de Winter. Het bestuur meende dat zij, zonder draagvlak onder de inwoners, onmogelijk kon instemmen met de plannen voor een zo groot industrieel complex aan de rand van Oudeschans.

Van welke overheden werden positieve reacties verkregen?

De provincie Groningen en Libau (adviesorganisatie voor ruimtelijke kwaliteit en cultureel erfgoed in Groningen en Drenthe) gaven een onomstotelijk negatief advies.

De provincie Groningen stelt dat het plan door de schaal en maat niet passend is op de beoogde locatie. ‘Het bedrijf is door de ontwikkeling niet meer ondergeschikt aan de cultuurhistorische waarden van het dorp Oudeschans.’ De provincie stelt, gezien de hoeveelheid uitwijkmogelijkheden die de maatschap tot haar beschikking heeft, alternatieven buiten het zicht van het unieke en kwetsbare dorp voor en noemt zelfs een alternatieve locatie: de Hamsterweg in Den Ham. Of is nieuwbouw daar wellicht niet mogelijk door het door de broers De Winter, samen met twee andere ondernemers, voorgenomen zonnepark van negentig hectare? Is het te veel gevraagd om van deze negentig hectare, een hectare of twee (= 2,2%!) te reserveren voor de bouw van een paar loodsen en daarmee de 428 jaar oude vesting te ontlasten? Zonnepanelen op de daken van de daar te bouwen loodsen?

Het is maar een suggestie…..

Libau gaf in 2012 bij de laatst gebouwde loods reeds een negatief advies, omdat de locatie en het formaat van deze ene loods al een ernstige aantasting zou vormen voor het kwetsbare en unieke dorp. Daar hebben noch de gemeente noch de maatschap destijds gehoor aan gegeven. Bij de nieuwe bouwplannen stelt Libau dat het hanteren van de huidige bestemmingsplanmogelijkheden als één van de varianten niet opportuun is daar ze niet meer actueel kwalitatief relevant zijn.

Libau geeft met name samenhangend met schaal en maat van het boerderijencomplex in relatie tot het kleinschalig en cultuurhistorisch buitengewone Oudeschans wederom een negatief advies. Oudeschans geniet niet voor niets de status van beschermd dorpsgezicht, zo stelt Libau.

Uit het stelselmatig doen voorkomen dat overheden en (vorige) bestuurders van de Stichting Vesting Oudeschans zo goed mogelijk werden geïnformeerd blijkt overduidelijk dat de belangrijkste belanghebbenden: de inwoners van Oudeschans, niet geïnformeerd zijn en dat klopt. Alhoewel in het door de gemeente van Rho Adviseurs overgenomen voorontwerp staat dat de initiatiefnemer (Maatschap de Winter) de directe omgeving al op de hoogte heeft gebracht van de voorgenomen ontwikkelingen en dat de directe omgeving aangegeven heeft positief tegenover de plannen te staan is vóór 30 december 2020, de datum van de kennisgeving van de aanvraag voor de omgevingsvergunning in Het Streekblad, niemand in Oudeschans ingelicht of gehoord inzake de voorgenomen bouwplannen. Deze plannen waren, in samenspraak met de gemeente, al jaren in de maak en al die tijd was niemand van de omwonenden ervan op de hoogte!

In de bijlage van het later ingediende ontwerpbestemmingsplan wordt meerdere keren gewezen op het bestaan van voldoende draagvlak voor de plannen. In het voorwoord staat dat het plan zowel voor het dorp, als het bedrijf en de familie De Winter het meest gunstige toekomstscenario biedt en kan rekenen op draagvlak vanuit de omgeving. Het plan zou een waardevolle toevoeging voor het dorp en haar bewoners zijn. Samen met de inwoners van Oudeschans en de gemeente is een bedrijfsontwikkelingsplan bedacht waarbij alle partijen zich goed zouden voelen.

De verandering is zeer overwogen genomen met de gemeente en met omwonenden, zo staat er: een forse leugen!

Het is bijzonder dat Rho Adviseurs, ingehuurd door Maatschap de Winter, zo goed weet wat het meest gunstige toekomstscenario voor het dorp is en dat het plan een waardevolle toevoeging voor het dorp en haar bewoners is. Net zoals voor de weg geldt ook hier: wie betaalt, bepaalt. Samen met de bewoners? Met wie? De inwoners van Oudeschans die zich zogenaamd zo goed zouden voelen bij het bedrijfsontwikkelingsplan wisten van niets en blijkbaar voelt het niet zo heel erg goed

want 84,3% van de inwoners diende een zienswijze tegen het ontwerpbestemmingsplan in. In hoeverre is de verandering zeer overwogen genomen als de omwonenden niet geïnformeerd worden?

En welke rol speelt de gemeente Westerwolde hierin? Behoort, als de aanvragers het nalaten, de gemeente haar inwoners niet te informeren? Of neemt zij klakkeloos over wat een commerciële club, ingehuurd door de aanvragers, beweert. Dat blijkt helaas zo te zijn.

Maatschap de Winter werpt ondertussen mist op: niet iedereen in het dorp zou tegen de plannen zijn. Dat klopt: van de 83 volwassen inwoners binnen de vesting Oudeschans hebben welgeteld 12 inwoners de zienswijze van de werkgroep ‘Hetplanschuurt’ niet ondertekend. Wat overigens niet wil zeggen dat deze 12 allen vòòr de voorgenomen bouwplannen zijn. Er waren namelijk ook inwoners die liever neutraal bleven. Drie inwoners hebben de door hun ondertekende zienswijze ingetrokken. Deze drie inwoners bleven bij nader inzien ook liever neutraal.

Vier inwoners hebben zich alsnog solidair verklaard. Daarmee is 84,3% van de inwoners tegen de voorgenomen bouwplannen. De conclusie is dat er geen draagvlak is voor de voorgenomen bouwplannen van Maatschap de Winter. Het kan, zeker met het oog op de nieuwe Omgevingswet, die naar verwachting op 1 juli 2022 van kracht wordt en waarin participatie oftewel draagvlak één van de belangrijkste pijlers is, niet waar zijn dat gemeente Westerwolde voorbij zal gaan aan een zo overgrote, overduidelijke meerderheid van de inwoners van Oudeschans die tegen de voorgenomen bouwplannen van Maatschap de Winter is.

Het is ongelofelijk en onvoorstelbaar dat er, alleen uit financieel-economisch perspectief, zo liefdeloos met een zo prachtig, klein, lief en tevens vanuit cultuurhistorisch perspectief zo belangrijk dorpje als Oudeschans – één van de vier parels van Westerwolde – door de gemeente, notabene een Cittaslow gemeente, dreigt te worden omgegaan!

Het bestuur van de Stichting Vesting Oudeschans

Annemiek Kamsma

Bernadette Karremans

Elles Dost

Marja Romkema

Petra Koorn

Renske Lambeck (voorzitter)

Wilma Fonteijn

Ingezonden door Renske Lambeck

Luchtfoto: Foto Koos Boertjens (noordinbeeld.nl)

Op het beeldmateriaal op de website van RTV Westerwolde rusten auteursrechten.