De herfst is begonnen: boswachtersblog van Jelka Vale

Foto: Johannes Velthuis

WESTERWOLDE – Hieronder leest u een blog van Jelka Vale, boswachter bij Staatsbosbeheer in Westerwolde.

Afgelopen nacht is de astronomische herfst officieel ingegaan. Op deze dag zijn de dag en de nacht overal ter wereld ongeveer even lang. Herfst betekent ook: dauwdruppels op spinnenwebben, witte wieven boven de Ruiten Aa en de mooiste kleuren tijdens zonsopkomst. Ik vind de overgang van de zomer naar de herfst daardoor een prachtige periode. Zo langzamerhand beginnen de bladeren te verkleuren en de paddenstoelen schieten de grond uit. Kortom, het is een feestje om nu naar buiten te gaan!

Waarom verliezen bomen hun bladeren in de herfst?

De komende periode bereiden veel planten, bomen en dieren zich voor op de winter. De meeste bomen laten hun bladeren vallen. Dat doen ze omdat hun wortels bij lagere temperaturen minder goed water kunnen opnemen. Zeker als het water in de bodem bevroren is. Als een boom zijn bladeren zou houden, droogt de boom uit. Om minder water te verdampen via het blad, laat de boom alles vallen.

Hoe bereiden dieren zich voor op de winter?

Dat doen ze op verschillende manieren. Spreeuwen verzamelen zich nu en trekken straks weg richting Frankrijk en Engeland. Prachtige “wolken” spreeuwen zie je nu door de gebieden vliegen. Egels pakken het anders aan. Zij zijn nu druk bezig hun buikjes goed vol te eten met slakken, paddenstoelen, vruchten en regenwormen zodat ze straks goed vet de winter in gaan.

Dag van de paddenstoel

De vierde zaterdag van september is het de Europese Dag van de Paddenstoel. Morgen dus! En gezien de regen die er morgen verwacht wordt, in combinatie met de huidige temperatuur, verwacht ik dat de paddenstoelen de komende dagen de grond uit schieten. Wist je dat paddenstoelen de vruchtlichamen van schimmels zijn? Een paddenstoel is eigenlijk maar een klein gedeelte van een schimmel. Het grootste gedeelte bevindt zich in de bodem. Deze schimmels zijn de opruimers van de natuur. Ze ruimen het natuurlijke afval, zoals bladeren, hout en dode dieren op. De bodemschimmels zetten deze “afval” om in voedsel voor planten en andere bodemorganismen. Super nuttig dus!

De herfst is ook de periode van vruchten en zaden

Dieren eten vruchten en poepen ergens anders de zaden weer uit. Eikels worden door verschillende dieren gegeten. Bijvoorbeeld door een gaai. Deze vogel legt in deze periode voorraadplaatsen aan, zodat hij in de winter ook nog wat te eten heeft. Vaak vindt hij deze plaatsen terug, maar soms vergeet hij ze ook nog wel eens. Deze vergeten eikels kunnen dan weer uitgroeien tot eikenbomen. Zo zorgen planten, struiken en bomen er samen met dieren voor dat er weer nieuwe planten en bomen kunnen uitgroeien.
Is het jullie ook opgevallen dat er dit jaar heel veel eikels in de bomen zitten? Volgens mijn collega’s duidt dat op een strenge winter. Ik ben benieuwd of dat uitkomt.

Kastanjes poffen in Westerwolde

Terwijl de natuur druk aan het werk is, is het voor ons als mens een feestje om nu naar buiten te gaan. Elk jaar in oktober gaan we samen met kinderen en volwassenen op zoek naar kastanjes om te poffen boven een kampvuurtje. Dit jaar doen we dat op woensdag 19 oktober. Heb je zin om mee te gaan? Kijk dan voor meer informatie op ons onze website.

Ga je liever zelf op pad? Onze wandelpaden zijn altijd open!

Wil je wat inspiratie om kinderen mee naar buiten te krijgen? Kijk dan eens op de website van Natuurwijs. Hier staan allemaal leuke doe-opdrachten, gesorteerd per seizoen.

Heel veel plezier buiten!

Boswachter Jelka

Op het beeldmateriaal op de website van RTV Westerwolde rusten auteursrechten.