WESTERWOLDE – Hieronder leest u een blog van Jelka Vale, boswachter bij Staatsbosbeheer in Westerwolde.
Van de week liep ik door Ter Wupping en toen schoot er een moerhaas (vrouwtje) met op haar hielen een paar rammen (mannetjes) door het veld. Ze hadden nergens oog voor, alleen voor de moer voorop. Jawel, het is weer rammeltijd. Dé paartijd van de hazen.
Rammeltijd
De rammeltijd begint rond februari en duurt tot september. In deze periode kan het er tussen de hazen heftig aan toe gaan. Ze delen onderling flinke klappen uit. Als je hazen ziet “boksen” kunnen het mannetjes zijn die om een vrouwtje vechten. Maar het kan ook heel goed een vrouw zijn die de mannetjes van zich af slaat.
Hazen kunnen na een draagtijd van zes weken wel vier nesten per jaar werpen. Zes weken is best lang in vergelijking met een konijn, maar een jong haasje komt dan ook veel verder ontwikkelt ter wereld. Gemiddeld krijgt een haas elf jongen per jaar. Ze kunnen zelfs weer gedekt worden terwijl ze al drachtig (zwanger) zijn en dan een dubbele dracht hebben met embryo’s van verschillende leeftijden. Het succes van de voortplanting van de hazen is afhankelijk van het weer. Bij warm en droog weer hebben jonge hazen een grotere overlevingskans.
Bij hun geboorte hebben hazen al een mooie vacht en zijn de ogen open. Meestal blijven ze bij elkaar liggen, maar ze kunnen al na één dag de geboorteplek verlaten. Jongen die al gelijk vanaf hun geboorte mobiel zijn noemen we nestvlieders. Wel komen de jongen nog een maand lang elke dag terug op hun geboorteplek om daar te worden gezoogd (een keer per dag, gedurende enkele minuten). Als ze wat ouder zijn liggen de jongen tussen het zogen apart van elkaar, maar wel op korte afstand van het nest/leger om zo geen predators aan te trekken.
Bedreigingen
Want de predatiedruk is hoog. Veel jonge hazen vallen ten prooi aan roofvogels, vossen en katten. Veel volgroeide hazen vinden hun einde op de weg onder onze auto. Hazen zijn prooidieren en de hogere sterfte wordt gecompenseerd door snelle voortplanting.
De manier waarop volwassen hazen aan hun vijand ontkomen is door heel hard te gaan rennen. Ze kunnen wel 65 km per uur halen. Als je kijkt naar een vluchtende haas zie je dat hij regelmatig van richting verandert om zijn achtervolger af te schudden. De hoeken die hij maakt noemen we haken slaan. Bovendien is een haas een marathonloper, hardlopen houden ze betrekkelijk lang vol. Terwijl konijnen korte afstand sprinters zijn, die zijn razend snel op de tien tot vijftig meter maar moeten dan hun hol of dekking bereiken.
Levenswijze
Hazen zijn solitaire dieren; ze brengen grotendeels de tijd alleen door. In de rammeltijd zie je ze wel in groepjes. In de winter grazen ze ook wel in groepjes.
Hazen zijn vooral ’s nachts en aan het begin van de avond actief. Overdag houden ze zich schuil in een hazenleger; een ondiepe kuil in de grond. In de wintermaanden zoeken ze het bos op voor beschutting.
Ze voeden zich met jonge grassen, kruiden, granen en akkergewassen.
Hazen zijn geen knaagdieren zoals muizen en ratten maar behoren samen met konijnen tot de zogenaamde dubbeltandigen. Direct achter hun paar bovensnijtanden zijn nog twee kleine extra tanden aanwezig.
Naar buiten
Wil je graag hazen zien? Ga dan de komende weken naar buiten. Ik kan het boswachterspad Ter Wupping aanraden. In de maanden maart en april is het gras nog relatief kort waardoor het makkelijker is om ze te spotten. En grote kans dat je ook nog rammelende hazen ziet. Mocht je in de komende weken jonge haasjes in het veld tegenkomen. Laat ze dan met rust. Moeder is in de buurt en komt de dieren elke dag voeden.
Boswachter Jelka
