Een veilige werkomgeving is essentieel voor het welzijn van medewerkers én voor de continuïteit van een organisatie. Eén van de belangrijkste instrumenten om die veiligheid te waarborgen, is de Risico-Inventarisatie en -Evaluatie, beter bekend als de RI&E. Deze verplichte analyse helpt werkgevers om systematisch te kijken naar mogelijke gevaren op de werkvloer, zodat ze tijdig maatregelen kunnen nemen om ongelukken, stress of gezondheidsproblemen te voorkomen. In dit artikel leggen we uit wat een RI&E precies is en hoe het bijdraagt aan veiligheid, dus eigenlijk ook waarom het voor elke organisatie belangrijk is. Bekijk meer hierover op de site van HR Navigator!
Wat is een RI&E?
RI&E staat voor Risico-Inventarisatie en -Evaluatie. Het is een verplicht document voor alle werkgevers met personeel, waarin de risico’s op de werkvloer in kaart worden gebracht. Denk aan fysieke risico’s zoals werken op hoogte, omgaan met machines of gevaarlijke stoffen, maar ook aan psychosociale risico’s zoals werkdruk, intimidatie of agressie. Naast de inventarisatie volgt ook een plan van aanpak, waarin staat welke maatregelen de organisatie gaat nemen om de risico’s te beheersen of te elimineren. Voor bedrijven met meer dan 25 werknemers is het bovendien verplicht dat een arbodienst of gecertificeerde deskundige de RI&E toetst. Voor kleinere bedrijven zijn er soms vrijstellingen of vereenvoudigde procedures beschikbaar.
De voordelen van een goede RI&E
Een goed uitgevoerde RI&E levert tal van voordelen op, zowel voor de werkgever als voor de werknemers:
- Preventie van ongevallen en ziekteverzuim: De belangrijkste bijdrage van een RI&E is dat risico’s tijdig worden gesignaleerd. Dit voorkomt ongelukken, beroepsziekten of langdurig ziekteverzuim. Een valpartij, rugklachten door tillen of een burn-out zijn vaak te voorkomen als er op tijd passende maatregelen worden genomen, zoals het gebruik van tilhulpmiddelen, duidelijke werkprocessen of het aanpassen van werktijden.
- Meer bewustzijn bij medewerkers: Het uitvoeren van een RI&E draagt bij aan het veiligheidsbewustzijn binnen een organisatie. Door medewerkers te betrekken bij de inventarisatie, gaan zij actief meedenken over veilige werkwijzen en signaleren ze sneller gevaarlijke situaties. Dit zorgt voor een cultuur waarin veiligheid vanzelfsprekend wordt.
- Wettelijke naleving en lagere boetes: In Nederland is het hebben van een actuele RI&E wettelijk verplicht (Arbowet artikel 5). Inspectie SZW controleert hierop en kan bij het ontbreken ervan boetes opleggen. Door te zorgen voor een correcte RI&E voorkom je niet alleen deze sancties, maar toon je ook aan dat je als werkgever je zorgplicht serieus neemt.
- Verbetering van werkprocessen: Tijdens het opstellen van een RI&E komen vaak ook inefficiënties of knelpunten in de werkprocessen naar voren. Zo kan bijvoorbeeld blijken dat een werkplek ergonomisch slecht is ingericht, of dat de communicatie tussen afdelingen onduidelijk is. Door deze knelpunten aan te pakken, verbeter je niet alleen de veiligheid, maar ook de productiviteit.
- Betere voorbereiding op calamiteiten: Een RI&E kijkt niet alleen naar dagelijkse risico’s, maar ook naar noodsituaties. Denk aan brand, stroomuitval of bedrijfsongevallen. In het plan van aanpak worden ook de procedures en verantwoordelijkheden bij calamiteiten vastgelegd. Dit zorgt ervoor dat iedereen weet wat te doen in geval van nood.