BOURTANGE – Vanmorgen organiseerden de wandelcoaches een wandeling door Bourtange. Hieronder het verslag van Ooldrik Modderman.
Wandeling door en om Vesting Bourtange 8 of 10 km route.
Westerwolde wandelen werkt onder begeleiding van wandelcoaches Els Eckhardt, Andrea Weits, Eltjo Glazenburg en Ooldrik Modderman.
Woensdagmorgen 08-12-2021.Startpunt parkeerplaats ingang vesting Bourtange. Catering was weer goed verzorgd door Moenieks (trefpunt in Westerwolde).
Voordat er werd gewandeld speelde onze wandelaar Jan Bossen wederom op zijn meegenomen midwinterhoorn. Wil je de giezelbaargbloazers ook een keer meemaken kijk dan op de agenda van www.giezelbaargbloazers.nl. In de maanden december en januari ,zeker de moeite waard.
Deze wandeling ging door en rond Bourtange. Onderweg werd het e.e.a. verteld door de wandelcoaches, in het kort over hetgeen te zien is en te beleven valt. Met bijzondere momenten en verhalen van vroeger.
Route vesting Bourtange-Natte Horizon- langs de Grens – Soldatendijkje – Redoute (bakoven)-Oude Joden Kerkhoflaan-Stakenborg – Moddermans pad – Natte Horizon-Bourtange. De wandelaars hebben er genoten, van de wandeling en deze mooie omgeving.
Wetenswaardigheden:
Natte Horizon:
Van oudsher lag Bourtange op een zandrug in een moerasgebied. Omdat het terrein geleidelijk droogviel, werden in de achttiende eeuw ‘natte’ verdedigingswerken aangelegd.
Uit cultuurhistorisch oogpunt van groot belang deze zogenoemde inundatiewerken volgens de gemeente.
Redoute bakoven:
De redoute Bakhoven, een vierhoekige veldschans, werd gebruikt om de vlak daarbij gelegen sluis te verdedigen. Met deze sluis werd de waterstand rond de vesting geregeld. De peilschaal in de sluis is afgestemd op de Aa en niet op NAP. Deze Bakovens kade, ook wel Soldatendijk genoemd, werd begin 17de eeuw aangelegd om water in het gebied te houden. Dat was nodig omdat het moeras begon uit te drogen. Later werd het sluisje aangelegd. Boeren in de omgeving waren daar niet blij mee en staken de dijk geregeld door. Soldaten liepen geregeld wacht over de dijk. Het land rechts van de dijk is dus bewust slecht ontwaterd. Er groeien russen, taai spul waar boeren een hekel aan hebben. Links liggen keurige rechte akkers.
De Soldatendijk:
Werd indertijd aangelegd om te voorkomen dat het water naar het lagere noorden zou weglekken. Aan het eind van deze dijk is een sluisje om de waterstand te kunnen regelen. Dit sluisje was van zo’n strategisch belang dat er een kleine veldschans (Redoute Bakoven) werd gebouwd om het te beveiligen. In tijden van gevaar lag Bourtange als een eiland in ondiep water. Men is nu begonnen deze ‘natte horizon’ weer te herstellen.
Omschrijving van Linie De Linie (voorwerk vesting):
Voorwerk aan de rijksgrens bij voormalig Abeltjehuis; plm 800 m. lange wal met kreupelhout begroeid, waarvoor een gracht. Aan de buitenzijde twee hardstenen grenspalen, nr 181 en 182 van de grens Nederland-Pruisen, aangegeven door letters N en P, resp. E.P.N. en R.B.F.N. op nr. 182. Het voorwek was door dijken met de vestiging verbonden waardoor een waterlinie ontstaan kon. De rerst van de dijken tussen dir Retranchement en de vestiging te beschermen.
Abeltjes Huis: was de naam van een eeuwenoude boerderij annex herberg. Deze deed in vroegere tijden dienst als rust- en overnachtingsplek voor reizigers die van en naar het Duitse achterland Westfalen trokken. De oude heirweg van Groningen naar Münster passeerde hier de grens.
Het Moddermans diep/pad:
Is een afwateringskanaal in Over de Dijk (tussen Sellingen en Bourtange) Het kanaal werd in de 17e eeuw om strategische redenen aangelegd om het waterpeil in het moerasgebied rond de vesting Bourtange op peil te houden en de vestinggrachten van water te voorzien.[1] Het water kwam oorspronkelijk uit de Ruiten Aa, waar een dam in de rivier werd gelegd, waardoor het water naar Bourtange geleid kon worden. De naam van het buurtschap Rijsdam herinnert hier nog aan. Thans bestaat alleen nog maar het in Over de Dijk gelegen gedeelte van het Moddermans diep. Het gedempte gedeelte in het verlengde van het kanaal van Over de Dijk naar Bourtange heet nu het Moddermanspad. Het kanaal werd later genoemd naar Jan Remees Modderman, die rond 1811 onder prefect van het arrondissement Winschoten (Sous Prefect van het Oldampt en Westerwolde) was. Hij spande zich in voor de ontsluiting van dit gebied in Oost-Groningen. Jan Remees Modderman, zoon van de Groningse industrieel en patriot Jan Modderman en Angelique Esther Elin, promoveerde in 1799 aan de Universiteit van Groningen en vestigde zich na zijn studie als advocaat in Veendam. In 1808 was hij voorzitter van het gemeentebestuur van Veendam en in 1811 onderprefect( ambtenaar) van het arrondissement Winschoten, onder de titel “Sous Prefect van het Oldampt (sic) en Westerwolde”. In zijn ambt als sousprefect deed hij veel voor de verbetering van wegen en voetpaden. Ook zette hij zich in voor de bewoners van zijn arrondissement. Zo bereidde hij samen met jhr. G. Horenken van Alberda de oranjeopstand voor en zocht verbinding met het kozakkenleger van Baron Rosen nadat de Fransen na de val van Napoleon moesten vluchten. Hij voerde ook het commando over 400 man van de Landstorm uit het arrondissement Winschoten, dat onder andere deelnam aan het beleg van Delfzijl (1813-1814).[1] Modderman richtte zich ook tot de Koning om zich sterk te maken voor meer dan 1900 landbouwers, die meer beschermende rechten op de landbouw wilden verkrijgen. Nadat de functie van sousprefect werd opgeheven vestigde Modderman zich als advocaat in Groningen. Later werd hij controleur bij ’s Rijks Belastingen in Harlingen, waarna hij in 1819 hoofdinspecteur in Groningen werd. Van 6 juli 1824 tot 1 juli 1827 was Modderman lid van de Provinciale Staten van Groningen. Alhoewel Modderman aanvankelijk gefortuneerd was, geraakte hij in erbarmelijke omstandigheden, doordat hij te filantropisch ingesteld was. Daardoor was hij in 1826 genoodzaakt zich als advocaat in Batavia te vestigen.
Deze route maakt deel uit van Westerwolde wandelen routes 16 en 17.
Verslag gemaakt door: Ooldrik Modderman.
Foto’s: Henny van Huizen en Greetje Dümmer.
Klik HIER voor meer foto’s
