OUDESCHANS – Petra Koorn uit Oudeschans zond het onderstaande artikel inzake de bomenkap bij Oudeschans in.
Gemeente en aannemer in overtreding bij rigoureuze bomenkap roekenkolonie
Te midden van de vele schrale, monotone akkers en weilanden die de gemeente Westerwolde rijk is, staan op de hoek van de Pastorieweg en de Uiterdijksweg (net buiten Oudeschans) een tweetal zeer bescheiden en ongemoeid gelaten bosschages van enkele honderden m². Deze zogenoemde ‘Draaijerij’ deed, vanwege haar hogere ligging, al in de 17e eeuw dienst als vluchtplaats voor het vee. Tevens stonden er een herberg en een paar huizen. In verband met de ruilverkaveling werden deze in de jaren ’60 van de vorige eeuw afgebroken om plaats te maken voor een klein stukje natuur.
De Draaijerij fungeerde sindsdien als thuishaven voor diverse soorten bomen, struiken, vogels, zoogdieren en insecten. Doordat de gemeente niet intervenieerde in de bosschages, kregen ook dode struiken en bomen de kans om als essentiële voedingsbodem en microhabitat te dienen. De hoge essen en populieren waren jarenlang een toevluchtsoord voor een grote roekenkolonie die daar ongestoord kon leven. Tot enkele weken geleden…
De gemeente Westerwolde vatte namelijk het plan op om onderhoud uit te laten voeren in De Draaijerij. Het zou volgens de gemeente enkel gaan om dunning, voornamelijk het weghalen van zieke essen aan de bosranden langs de openbare weg vanwege omvalgevaar. Echter, het geïsoleerd en preventief kappen van essen waar essentaksterfte in zit, heeft ter voorkoming van verspreiding van deze ziekte geen enkele zin, omdat de schimmel zich binnen heel Europa over vele kilometers aan het verspreiden is. Daarnaast kunnen vooral de oudere bomen (soms bijna volledig) herstellen van deze ziekte (zie Protocol voor uniforme monitoring essentaksterfte, 2018). De Draaijerij ligt bovendien erg afgelegen waardoor er geen direct omvalgevaar is voor eventuele voorbijgangers.
Bij dit dunnen zou het volgens de gemeente vooral om instandhouding gaan van de bosschages. Bij het rooien zou gebruik worden gemaakt van speciale, lichte machines die zo min mogelijk druk op de delicate bodem zouden uitoefenen. De werkzaamheden zouden enkel worden uitgevoerd door gespecialiseerde, gediplomeerde vakmensen én volgens de Wet Natuurbescherming, aldus de burgemeester. Deze wet bevat algemene regels voor de bescherming van in het wild levende dier- en plantensoorten en specifieke regels voor beschermde inheemse diersoorten, zoals de roek die deze beschermde status geniet. Dit betekent onder andere dat de bomen met roekennesten onaangeroerd dienen te blijven en dat zelfs de bomen eromheen in een straal van 50 meter niet geveld mogen worden.
Hoe heeft het ondanks deze goede bedoelingen en grondige voorbereidingen dan toch zo ongelooflijk mis kunnen gaan met de uitvoering? Neem alleen al dat gevaar van omvallende bomen langs de bosranden. Juist op díe plek heeft de uitvoerende aannemer de bomen laten staan. Binnen in de bosschages is een slordige twee derde van, behalve zieke, ook vitale essen en verschillende andere soorten bomen en struiken vernietigd. Bij de werkzaamheden hebben kolossale machines een niet te overziene schade aangericht aan de bodem en het bosleven. De hoge bomen zijn inclusief nesten uit de grond gerukt, omgelegd, in stammen gezaagd en opgestapeld. Wat rest is een kale vlakte met her en der een eenzame staak. Herstel zal decennia duren.
Van de nesten is nog maar een handjevol intact gebleven, terwijl er meer dan 130 waren volgens de laatste telling. Kortom, een totale, genadeloze verwoesting. De roeken die tijdens de kaalslag werden verdreven, zijn niet meer teruggekeerd. Verward en ontheemd cirkelen ze boven de naaste omgeving op zoek naar ander onderkomen en de kans is groot dat ze subkolonies zullen vormen en zich zullen vestigen in bewoonde gebieden (zie Kennisdocument Roek Corvus frugilegus, 2017).
De ironie wil dat de gemeente Westerwolde afgelopen voorjaar al enkele essen in Bellingwolde heeft geveld, eveneens onder het mom van essentaksterfte, met als doel een roekenkolonie aldaar te verjagen die voor overlast zou zorgen bij de direct omwonenden. De kolonie uit Bellingwolde zou zich volgens de gemeente wel voegen bij de kolonie in De Draaijerij. Deze aanname is uiteraard nergens op gestoeld, maar als dit inderdaad zo zou zijn, dan getuigt het natuurlijk van bitter weinig snuggerheid om vervolgens ook de Draaijerij voor twee derde om zeep te helpen.
Op kritische vragen van Ecologisch Alternatief met betrekking tot de rigoureuze bomenkap, het vernietigen van ruim 125 nesten en het verdrijven van de grote kolonie beschermde roeken, toont de burgemeester bijzonder weinig reflectie en inzicht. Hij blijft in zijn beantwoording volharden dat het onderhoud met oog voor de natuur en naar volle tevredenheid van alle betrokken partijen is uitgevoerd. Tijdens de raadsvergadering stelt hij zelfs nadrukkelijk dat, zodra de weersomstandigheden het toelaten, de werkzaamheden direct weer hervat zullen worden.
Ongelooflijk, onbegrijpelijk en onvergeeflijk. Helemáál als we lezen op de site van de gemeente Westerwolde dat de gemeente een boomplantactie ondersteunt omdat “bomen een belangrijke bijdrage leveren aan een aantrekkelijke en gezonde leefomgeving voor mens en dier” en waarbij de gemeente haar inwoners oproept om vooral boompjes te kopen en te planten in hun eigen tuin. Het had de burgemeester (maar zeker ook zijn college) gesierd wanneer hij zijn kekke schoenen had verruild voor een paar stevige rubberlaarzen om zélf eens de ravage in ogenschouw gaan nemen die door het nalatige en lukrake beleid van de gemeente Westerwolde is aangericht. Misschien dat de gemeente dan eindelijk de noodzaak van een meer duurzame natuurvisie inziet, allereerst toe te passen op de Draaijerij, zodat deze volledig zal kunnen herstellen, in de hoop dat de roeken huiswaarts keren.
Het is dan ook niet meer dan volledig terecht dat de gemeente Westerwolde en de uitvoerder flink op de vingers zijn getikt door de provincie Groningen vanwege meerdere overtredingen op de wet Natuurbescherming. Ook zij vindt dat deze rigoureuze kap nooit had mogen plaatsvinden. De provincie heeft de gemeente gesommeerd alle werkzaamheden met onmiddellijke ingang te staken.
Oudeschans,
Petra Koorn
Ingezonden
Foto’s: Mazzelmoaze
