WESTERWOLDE – Hieronder leest u een blog van Jelka Vale, boswachter bij Staatsbosbeheer in Westerwolde.
Volgende week is het Valentijnsdag. De dag waarop je je geliefde laat weten hoeveel je van hem/haar houdt. Of een geheime liefde verrast. Misschien stuur je een kaartje, geef je een bos bloemen of breng je een serenade. Alles om indruk te maken op je geliefde. Wist je dat er in het dierenrijk ook heel wat geflirt wordt?
Een roffel en een kwaak
Vogels, zoogdieren, reptielen… allemaal versieren ze erop los. Ieder op zijn eigen manier. Bij zangvogels (de grootste groep vogels), zoals het winterkoninkje, leeuwerik en de wielewaal, fluiten de mannen om hun territorium af te bakenen. Maar ook om indruk te maken op een partner. Dat gefluit hoor je vooral in het voorjaar. In Ter Apel zit een paartje zwarte spechten. In het voorjaar roepen ze luid “klieuw klieuw” en “trruuu trruuu”. Ze roffelen luid op een boom en spelen verstoppertje met elkaar, elk aan een andere kant van de boom. En waarom in Ter Apel? Omdat er in en bij de vele dode fijnsparren veel voedsel voor ze te vinden is!
Een andere manier van met geluid een partner lokken is kwaken. Voor de bruine kikker start eind deze maand ook de paartijd. De mannetjes maken een knorrend, brommend geluid om de vrouwtjes te lokken. De bruine kikker is de wijdst verspreide amfibie van Nederland. Je kan hem dus overal tegenkomen. Hij heeft wel een voorkeur voor de wat kleinere geïsoleerde wateren.
Imponeren kun je leren
Een roofvogel imponeert zijn partner juist met spectaculaire vliegkunsten. De wespendief bijvoorbeeld is een indrukwekkende verleider. Met hun ‘vlinderbalts’ lijkt het of ze glijden door de lucht. Op het hoogste punt wapperen ze sterk met hun vleugels. Dit wapperen lijkt op het vliegen van een vlinder, vandaar de naam. Maar ook futen en zwanen wagen zich aan verleidelijke bewegingen. Met kop- hals en rompbewegingen verleiden ze elkaar op het water.
De parfumwinkel
De bronstijd bij reeën wordt ingeluid door de reegeit (het vrouwtje). Ze scheidt dan een speciale geur af en maakt fluitende geluiden (fiepen). Bokken (de mannetjes) worden hierdoor aangetrokken. Ook veel insecten zetten geur in om hun partner te verleiden. Dat doen ze met feromonen. Dat zijn signaalstoffen die dieren uitscheiden om met elkaar te communiceren. Een zandoogje (een vlinder) pakt het anders aan. Die zet tijdens de baltsvlucht ook geurschubben in. Deze schubben zitten op de voorvleugels en tijdens de balts komen die geuren vrij om een partner te verleiden.
Uiterlijke versieringen
Ook vissen doen hun best om indruk te maken op het andere geslacht. Hun huid krijgt tijdens de paaitijd (de tijd waarin vissen zich voortplanten) witte puntjes op de kop, vinnen en de flanken. Dit noemen we paaiuitslag. Hoeveel paaiuitslag een vis krijgt, en op welke plek, verschilt per vissoort. Bij een witvis, zoals brasem, is paaiuitslag goed te zien.
Andere dieren die aan hun uiterlijk werken zijn eenden. De mannen krijgen voor het broedseizoen een prachtig verenkleed: een prachtkleed. Na het paren is het als mannetjeseend niet meer nodig om uit te dossen en krijgen ze weer hun ‘eclipskleed’. Ze ruien dan ook al hun vliegveren in één keer en kunnen dus niet vliegen. Vaak zijn deze veren bruin en minder spectaculair. Zo vallen ze minder op en dat vergroot de kans op overleven.
Doorgeven van genen
Een prachtkleed, huidversieringen, geurtjes afscheiden… het heeft allemaal een functie. Al deze dieren laten hiermee zien dat ze in topconditie zijn, en klaar om zich voort te planten. Want daar draait het allemaal om: hun genen doorgeven en zorgen voor fit kroost.
Aandacht trekken, laten zien hoe groot en sterk je bent of lekker ruiken. Dier of mens, we lijken stiekem best veel op elkaar. Ik houd het dit jaar bij een lief briefje in de broodtrommels van manlief en de kinderen. Wat doen jullie? Trekken jullie alles uit de kast voor de liefde? Of laat je je liever versieren?
Boswachter Jelka