TER APELKANAAL – Vanmiddag hebben netbeheerders TenneT en Enexis, samen met gemeenten, provincie en aannemers de symbolische eerste schop in de grond voor de bouw van een nieuw hoog- en middenspanningsstation op bedrijventerrein Zuid Groningen bij Ter Apelkanaal, in de gemeente Westerwolde gezet. De bouw van dit station op de grens van Groningen en Drenthe is tevens de start van de uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk in Noordoost-Nederland.
Het elektriciteitsstation bestaat uit twee delen: een hoogspanningsstation van TenneT en een deel waar Enexis de hoogspanning transformeert naar middenspanning om de regio van meer capaciteit te voorzien. Het nieuwe hoog- en middenspanningsstation is nodig omdat huishoudens en bedrijven in hoog tempo steeds meer elektriciteit verbruiken en opwekken en de capaciteit van het huidige elektriciteitsnet niet meer voldoet. Op veel plaatsen werken de netbeheerders inmiddels met wachtlijsten voor grote klanten die een nieuwe of zwaardere aansluiting op het elektriciteitsnet willen.
TenneT en Enexis verwachten station Zuid Groningen in 2026 in gebruik te nemen. Het station bij Ter Apelkanaal is onderdeel van een grootschalige versterking van het hoogspanningsnet in Noordoost-Nederland, die in 2030 gereed is.
Netversterking Noordoost-Nederland
Om extra capaciteit te creëren op het hoogspanningsnetwerk knipt TenneT overal in Nederland het hoogspanningsnet op in kleinere deelnetten. Met het nieuwe station bij Ter Apelkanaal maakt TenneT een nieuwe op- en afrit op het landelijke 380.000 volt hoogspanningsnet tussen Meeden en Zwolle. Door deze nieuwe op- en afrit kan elektriciteit beter worden verdeeld in de regio. De komst van het nieuwe station bij Ter Apelkanaal levert nu al een impuls op voor de bedrijvigheid in de regio: de eerste ondernemers die baat hebben bij een toekomstbestendig elektriciteitsnetwerk, hebben zich bij de gemeente Westerwolde gemeld om zich op bedrijventerrein Zuid Groningen te vestigen.
Innovatieve bouwmethode
Het elektriciteitsstation op bedrijventerrein Zuid Groningen is het eerste 380.000 volt-hoogspanningsstation van TenneT dat gebouwd wordt volgens een nieuw, standaard ontwerp. Standaardisatie is hard nodig omdat de bouwopgave van TenneT historisch groot is. Zo bouwt de netbeheerder de komende jaren meerdere nieuwe 380.000 volt-stations, ruim duizend hoogspanningsmasten en legt zij duizenden kilometers elektriciteitskabel aan. Om dit snel, efficiënt en duurzaam te kunnen doen is een standaard werkwijze nodig. Overal in Nederland worden elektriciteitsstations en hoogspanningsmasten gebouwd op basis van standaard modules. Dit geldt voor TenneT en Enexis.
Met aandacht voor de omgeving
Aandacht voor de directe omgeving is belangrijk voor Enexis en TenneT. Daarom hebben zij samen met de buurt een plan gemaakt om te zorgen dat het elektriciteitsstation zo goed mogelijk in de omgeving past. De netbeheerders bouwen het hoog- en middenspanningsstation bij Ter Apelkanaal zo duurzaam mogelijk. Ze werken bijvoorbeeld met een biologisch afbreekbare drainage, zodat er geen pvc-resten in de grond achterblijven. Om het terrein bouwrijp te maken, is 150.000 m3 zand verreden, dat is vergelijkbaar met 60 olympische zwembaden vol zand. Dit zand komt uit zandwinning Kremer in Sellingen, zo’n 5 kilometer van het nieuwe station. Het materieel op de bouwlocatie zal grotendeels met biobrandstof gaan rijden om de emissie terug te brengen.
Marjolein de Gorter-Manhoudt (Director Large Projects Netherlands TenneT)
“Vandaag is een belangrijke dag voor de versterking van het elektriciteitsnetwerk in Noordoost-Nederland. Ik ben blij dat TenneT hier in Groningen start met de bouw van ons eerste standaard 380.000 volt-station, samen met Enexis. Dankzij een goede samenwerking met onder meer de gemeente en provincie hebben we de planvoorbereiding zonder bezwaar en beroep doorlopen. Als de bouw van het nieuwe, modulair gebouwde station net zo voorspoedig gaat als de voorbereiding, kunnen we in 2026 het nieuwe station in gebruik nemen. En dat is hard nodig om de capaciteit op het elektriciteitsnet te vergroten en consumenten en ondernemers in hun vraag te kunnen voorzien.”
Rutger van der Leeuw (CEO van Enexis):
‘’Wij zetten als Enexis alles op alles om sneller te kunnen bouwen. Het is heel mooi om te zien, dat we hier in samenwerking met TenneT nieuwe manieren van bouwen ontwikkelen, die leiden tot ingrijpend kortere doorlooptijden. Het resultaat is aanzienlijk: door deze manier van werken besparen we gemiddeld een jaar in aanleg van onze hoog- en middenspanningsstations en ronden we onze werkzaamheden in een recordtempo van 1,5 jaar af. De ervaringen die we tijdens de realisatie van dit elektriciteitsstation opdoen, nemen we mee in de realisatie van andere stations”.
Voorafgaand aan het officiële startmoment was er een besloten bijeenkomst voor de pers van RTV Noord, RTV Drenthe, Dagblad van het Noorden en Westerwoldeactueel.nl. De aanwezigen werden door onder anderen: Cyriel Hamstra en Daphne Verreth van Enexis en Peter Hofland en Marjolein de Gorter-Manhoudt van TenneT geïnformeerd over de noodzaak van de aanleg van het hoogspanningsstation in Ter Apelkanaal. Vanuit de bouwkeet, waar de bijeenkomst plaatsvond, keek je uit op het bouwterrein, nu nog een grote zandbak van 17 hectare. Zo’n 150.000 kuub zand is er met 10.000 vrachtwagens vanuit Sellingerbeetse naar toe gebracht. Van de 17 hectare wordt 12 bebouwd; op de rest wordt groen aangeplant.
Het nieuwe hoogspanningsstation in Ter Apelkanaal wordt drie keer zo groot als de hoogspanningsstations in Stadskanaal en Zandberg samen. Er zullen meerdere grote transformatoren worden geplaatst. Hoe die naar het terrein worden vervoerd is nog niet bekend; duidelijk is wel dat ze niet onder de viaducten door kunnen.
De verwachte oplevering van het hoogspanningsstation is eind 2026. Het is de bedoeling dat dan de “wachtlijsten” voor grote bedrijven, zoals zonneparken, die aansluiting op het elektriciteitsnet willen, weggewerkt zijn. De capaciteit op het elektriciteitsnet is dan bijvoorbeeld groot genoeg voor 320.000 huishoudens die nog gebruik maken van aardgas en vier tot vijf keer dat aantal voor gasloze woningen.
Zowel de mensen van TenneT als Enexis roemden de prettige samenwerking met de gemeente Westerwolde en Provincie Groningen.
Foto’s: Jan Glazenburg, TenneT
