MUSSELKANAAL – Op zaterdag 7 mei 2022 om 19:00 uur wordt in de rooms-katholieke Antoniuskerk in Musselkanaal een herdenkingsdienst gehouden van de op 10 mei 1940 gesneuvelde Nederlandse militair Johan Schomaker. Aansluitend is er op de begraafplaats bij de kerk een korte plechtige ceremonie bij de laatste rustplaats van Schomaker. Na het spelen van de Last Post op de begraafplaats wordt door de zoon van Johan Schomaker, Anton Schomaker, bij het oorlogsgraf een plaquette onthult. Op het herdenkingsplaatje staat een foto en een tekst met QR-code met beschrijving over het noodlottige einde van Johan Schomaker tijdens de inval van het Duitse leger in 1940 van Nederland. Door familieleden en schoolkinderen worden er aansluitend kransen bij het graf gelegd.
10 Mei 1940
Tijdens de mobilisatie van het Nederlandse leger in 1939 werd Johan Schomaker (roepnaam Jo), toen 32 jaar oud, als inwoner van Musselkanaal opgeroepen als militair. Hij was als soldaat gelegerd in Heumen (Gelderland). Jo maakte onderdeel uit van de legereenheid 3-I-26 R I (3e compagnie,1e bataljon 26e Regiment Infanterie). Deze eenheid was onder meer belast met de bewaking en verdediging van de bruggen over het Maas-Waalkanaal.
In de vroege ochtend van 10 mei 1940 tijdens de inval van het Duitse leger in Nederland werd Jo dodelijk getroffen door vijandelijk vuur. Hij kwam met 23 Nederlandse militairen om het leven bij de slag om de brug bij Heumen. Hij stierf als een van de eerste Nederlandse militairen tijdens de gevechtshandelingen bij de inval van Duitse leger in Nederland.
Schomaker werd in de meidagen van 1940 samen met andere slachtoffers tijdelijk begraven in Mill. Op 2 juli 1940 werden zijn stoffelijke resten overgebracht naar Musselkanaal. Hij werd herbegraven op de katholieke begraafplaats van de Antoniuskerk in Musselkanaal. De kist werd toen gedragen door zijn strijdmakkers van het infanteriebataljon op weg naar zijn laatste rustplaats.
De herbegrafenis van Johan Schomaker op 2 juli 1940 kon rekenen op grote belangstelling van de plaatselijke bevolking van Musselkanaal en omgeving. Volgens berichten in de regionale kranten uit die tijd, waren er ongeveer 700 mensen aanwezig bij de uitvaartdienst. Ook oud-strijdmakkers van zijn eenheid en gedemobiliseerde Nederlandse militaire uit de omgeving betuigden met hun aanwezigheid hun medeleven.
Onderzoek
Omdat het verhaal van Johan Schomaker jarenlang onopgemerkt is gebleven, is er in 2019 door Anno Smit uit Musselkanaal een herdenkingscomité opgericht om het verhaal van zijn plaatsgenoot Johan Schomaker blijvend in de herinnering te houden. Smit merkte op dat er zich op de begraafplaats in zijn woonplaats een oorlogsgraf bevond, waarvan het verhaal over de toedracht van overlijden van de soldaat Johan Schomaker onbekend was. Tijdens zijn speurtocht in archieven en het bezoeken van de plaats waar Schomaker om het leven kwam, heeft Anno Smit ook contact gezocht met de familie van Johan Schomaker.
Een kleinzoon van de omgekomen Johan Schomaker, die toevalligerwijs ook de naam Johan Schomaker draagt (hij is vernoemd naar zijn grootvader), heeft ook onderzoek gedaan naar het overlijden van zijn grootvader. Kleinzoon Johan bezit originele documenten van zijn grootvader (waaronder zijn soldatenzakboekje, een militair herkenningsplaatje en correspondentie van zijn grootvader met zijn familie tijdens de mobilisatie van 1939 tot 1940). Ook heeft hij enkele bijzondere foto’s van de uitvaartplechtigheid op 2 juli 1940.
Oorlogsgraf
Het graf van Johan Schomaker op de begraafplaats in Musselkanaal is op initiatief van het herdenkingscomité door de Oorlogsgraven Stichting aangemerkt als oorlogsgraf. Dit betekent dat het graf niet geruimd mag worden. Mocht dit onverhoopt wel gebeuren, dan worden de stoffelijke resten van Schomaker overgebracht naar de militaire erebegraafplaats in Loenen. Daar wordt hij dan bijgezet in een militair graf.
Eerder gepland
De herdenking van de sterfdag van Johan Schomaker stond eerder gepland in mei 2020, toen het 80 jaar geleden was dat hij overleed. Door de toen geldende corona-maatregelen was een herdenking niet mogelijk.
Het herdenkingscomité heeft getracht zoveel mogelijk familieleden van Johan Schomaker te benaderen om bij de herdenking aanwezig te zijn. Naast familieleden zijn ook andere belangstellenden welkom bij de herdenkingsdienst, onthulling en kranslegging.
Ingezonden
Foto’s: Herdenkingscomité Johan Schomaker
